2-00 Κεφάλαιο 2: Πώς Λειτουργεί η Αγορά Μετοχών και Γιατί Κινείται

Τώρα που έχουμε εισαχθεί σε μερικούς από τους βασικούς τύπους επενδύσεων, μπορούμε να δούμε πώς λειτουργεί πραγματικά η αγορά μετοχών και γιατί κινούνται οι τιμές.

Για να κατανοήσουμε τα βασικά της αγοράς μετοχών, χρειαζόμαστε μια γρήγορη ανανέωση σε ορισμένες βασικές οικονομικές έννοιες – τους νόμους της Προσφοράς και της Ζήτησης.

Προσφορά και Ζήτηση στην Αγορά Μετοχών

Η αγορά μετοχών αποτελείται από “Πωλητές” – ανθρώπους που κατέχουν μια μετοχή αλλά θα ήταν πρόθυμοι να την πουλήσουν (αν η τιμή είναι αρκετά υψηλή), και “Αγοραστές” – ανθρώπους που θέλουν να αγοράσουν μια μετοχή (αν η τιμή είναι αρκετά χαμηλή).

Η αγορά μετοχών λειτουργεί συγκεντρώνοντας όλους αυτούς τους αγοραστές και πωλητές, συνδυάζοντας τις προσφορές τους και πραγματοποιώντας συναλλαγές. Η τιμή για τις συναλλαγές καθορίζεται από τις συνεχώς μεταβαλλόμενες κινήσεις στην προσφορά και τη ζήτηση για μετοχές. Η τιμή και η ποσότητα όπου η προσφορά είναι ίση με τη ζήτηση ονομάζεται “Ισορροπία της Αγοράς”, και ένας κύριος ρόλος των χρηματιστηρίων είναι να διευκολύνουν αυτή την ισορροπία. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αγορά μετοχών για να δώσουμε μερικά εξαιρετικά παραδείγματα προσφοράς και ζήτησης με αγοραστές και πωλητές που θέλουν διαφορετικές τιμές.

Για να δούμε πώς λειτουργεί αυτό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα απλοποιημένο παράδειγμα. Φανταστείτε ότι υπάρχει μετοχή ABC – αυτή τη στιγμή 10 άτομα κατέχουν 1 μετοχή το καθένα, και υπάρχουν 10 άτομα που θέλουν να αγοράσουν από μία μετοχή το καθένα.

Η Προσφορά Μετοχών

Η “Προσφορά” αναφέρεται στον συνολικό αριθμό των μετόχων που θα ήταν πρόθυμοι να πουλήσουν τις μετοχές τους. Κάθε πωλητής είναι διαφορετικός – κάποιοι θα ήταν πρόθυμοι να πουλήσουν φθηνά, άλλοι θέλουν πολύ περισσότερα χρήματα.

Όλοι αυτοί οι πωλητές “αξιολογούν” τη μετοχή τους διαφορετικά. Σε όρους της αγοράς μετοχών, η αξία τους είναι η “Τιμή Πώλησης” – το χαμηλότερο ποσό που θα χρειάζονταν να πληρωθούν για να πουλήσουν τη μετοχή τους. Οι μέτοχοι στα αριστερά θα ήταν πρόθυμοι να δεχτούν μια πολύ χαμηλότερη τιμή για τις μετοχές τους από τους πωλητές στα δεξιά. Αν δούμε ολόκληρη την αγορά μετοχών, καθώς η τιμή αυξάνεται, ο συνολικός αριθμός των μετοχών που “προσφέρονται” αυξάνεται επίσης:

Σε τιμή αγοράς $10, θα προσφερθεί μόνο 1 μετοχή, αλλά σε τιμή $25, θα προσφερθούν 5 μετοχές.

Η Ζήτηση για Μετοχές

Η “Ζήτηση” αναφέρεται στο συνολικό ποσό που οι δυνητικοί αγοραστές θα ήταν πρόθυμοι να αγοράσουν σε οποιαδήποτε τιμή. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα παρόμοιο παράδειγμα με το παραπάνω – φανταστείτε ότι έχουμε 10 άτομα που θέλουν να αγοράσουν 1 μετοχή το καθένα, αλλά είναι πρόθυμοι να πληρώσουν μόνο μια συγκεκριμένη τιμή:

Σε αντίθεση με την προσφορά, αυτό σημαίνει ότι καθώς η τιμή αυξάνεται, λιγότεροι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να αγοράσουν μια μετοχή. Για παράδειγμα, αν η τιμή ανά μετοχή ήταν $30, μόνο 4 άτομα θα ήταν πρόθυμα να αγοράσουν (οι 4 στα δεξιά που θα ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν $30 ή περισσότερα). Η αξία που οι Αγοραστές αποδίδουν στη μετοχή τους είναι η “Τιμή Προσφοράς” – το μεγαλύτερο ποσό χρημάτων που θα πλήρωνε ένας αγοραστής για μια μετοχή της μετοχής.

Αν δούμε τη συνολική ζήτηση ως γράφημα, έχει κλίση προς τα κάτω:

Ισορροπία της Αγοράς

Η “Ισορροπία της Αγοράς” είναι το σημείο όπου η προσφορά και η ζήτηση συναντώνται – όλοι οι δυνητικοί αγοραστές και πωλητές συναλλάσσονται μέχρι να μην μείνει κανείς που να συμφωνεί στην τιμή. Σε ένα γράφημα, μπορείτε να δείτε το σημείο ισορροπίας ως το σημείο όπου η προσφορά και η ζήτηση συναντώνται.

Με το παράδειγμά μας για αγοραστές και πωλητές, μπορούμε να δούμε το ακριβές σημείο όπου η αγορά φτάνει σε ισορροπία:

Σε τιμή $27 (στην πραγματικότητα οπουδήποτε μεταξύ $25.50 και $27.50) και ποσότητα 5, η προσφορά ισούται με τη ζήτηση και η αγορά είναι ισορροπημένη. Από πρακτική άποψη, αυτοί είναι οι αγοραστές και οι πωλητές που πραγματοποίησαν μια συναλλαγή:

Οι αγοραστές που ήθελαν τη μετοχή περισσότερο και οι πωλητές που ήταν πιο πρόθυμοι να την αποδεσμεύσουν, πραγματοποίησαν τη συναλλαγή τους. Για τους άλλους αγοραστές, κανένας πωλητής δεν ήταν πρόθυμος να πουλήσει τη μετοχή του αρκετά χαμηλά ώστε να θέλουν να αγοράσουν.

Ο επόμενος χαμηλότερος πωλητής θέλει $28 για τη μετοχή του, αλλά ο επόμενος υψηλότερος αγοραστής θα πληρώσει μόνο $25, οπότε δεν θα γίνουν άλλες συναλλαγές.

Αποτελεσματική Ισορροπία

Αυτό το παράδειγμα έχει νόημα, αλλά γιατί δεν είχαμε 8 συναλλαγές αντί για 5; Αν όλοι οι υψηλότεροι και χαμηλότεροι αγοραστές και πωλητές συνδέονταν άμεσα, θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν πολύ περισσότερες συναλλαγές.

Δυστυχώς, υπάρχουν μερικά μεγάλα προβλήματα με αυτό. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η πληροφορία: ο χαμηλότερος πωλητής, που πούλησε για κάπου μεταξύ $10 και $12, μπορεί τώρα να δει ότι κάποιος άλλος μόλις πούλησε τη μετοχή του για πάνω από $35 – όλοι οι πωλητές θα προσπαθούσαν να πουλήσουν μόνο στους υψηλότερους αγοραστές, και όλοι οι αγοραστές θα προσπαθούσαν να αγοράσουν μόνο από τους χαμηλότερους πωλητές. Οι άνθρωποι θα έκρυβαν την πραγματική αξία που αποδίδουν στη μετοχή από φόβο μήπως εξαπατηθούν.

Οι χρηματιστηριακές αγορές υπάρχουν για να διασφαλίσουν ότι αυτό δεν συμβαίνει. Όλοι οι αγοραστές και οι πωλητές μπορούν να δουν τι κάνουν ο ένας τον άλλον φέρνοντας όλους τους αγοραστές και τους πωλητές στην ίδια αίθουσα και κάνοντάς τους να πουν συγκεκριμένα ποιες τιμές “Προσφέρουν” και “Ζητούν” ώστε όλοι να πάρουν μια δίκαιη συμφωνία για την συναλλαγή τους.

Το επόμενο μάθημά μας εξετάζει πιο λεπτομερώς πώς λειτουργούν οι χρηματιστηριακές αγορές και οι χρηματιστηριακοί οργανισμοί!