Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
Στην Οικονομία, το “Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν” είναι η μία στατιστική που τα κυβερνά όλα – μια μέτρηση του συνολικού μεγέθους μιας οικονομίας.
Ορισμός
Το “Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν” μιας χώρας είναι η συνολική αξία όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παρήχθησαν σε μια δεδομένη χρονιά. Με άλλα λόγια, αυτό είναι η συνολική οικονομική παραγωγή. Το ΑΕΠ χρησιμοποιείται για να μετρήσει το συνολικό μέγεθος μιας οικονομίας και, επομένως, πόσο έχει αναπτυχθεί (ή συρρικνωθεί) η οικονομία σε μια χρονιά.
Υπολογισμός του ΑΕΠ
Υπάρχουν μερικοί τρόποι για να υπολογιστεί το ΑΕΠ, αλλά η πιο εύκολη μέτρηση εξετάζει την κατανάλωση, την επένδυση, τη δραστηριότητα της κυβέρνησης και τις καθαρές εξαγωγές.
- Κατανάλωση – πόσα αγαθά και υπηρεσίες αγοράστηκαν από τα νοικοκυριά κάθε χρόνο (αυτό δεν περιλαμβάνει τις αγορές επιχειρήσεων)
- Επένδυση – πόσα χρήματα αποταμιεύτηκαν ή αλλιώς επενδύθηκαν κάθε χρόνο (αυτό περιλαμβάνει τις επενδύσεις επιχειρήσεων)
- Δραστηριότητα της Κυβέρνησης – πόσα χρήματα δαπάνησε η κυβέρνηση κάθε χρόνο
- Καθαρές Εξαγωγές – Πόσα εισήγαγε η χώρα σε σχέση με τις εξαγωγές κάθε χρόνο
Θυμηθείτε: Το ΑΕΠ υποτίθεται ότι υπολογίζει την παραγωγή σε μια χώρα κάθε χρόνο. Αν υπάρχει κατανάλωση εισαγόμενων αγαθών από τα νοικοκυριά, πρέπει να το αφαιρέσουμε. Αν τα αγαθά εξάγονται και καταναλώνονται σε άλλη χώρα, πρέπει να το προσθέσουμε.
Καθαρές Εξαγωγές = Εξαγωγές – Εισαγωγές
Αυτό σημαίνει ότι ο τελικός υπολογισμός για το Νομισματικό ΑΕΠ είναι:
ΑΕΠ = Κατανάλωση + Επένδυση + Δημόσιες Δαπάνες + Καθαρές Εξαγωγές
Νομισματικό VS Πραγματικό ΑΕΠ
Ο υπολογισμός του ΑΕΠ για ένα έτος είναι αρκετά εύκολος, αλλά οι αριθμοί του ΑΕΠ είναι πιο χρήσιμοι όταν τους συγκρίνουμε από έτος σε έτος. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι οι τιμές δεν είναι οι ίδιες κάθε χρόνο – δεν μπορούμε να αυξήσουμε το μέγεθος της οικονομίας μας απλά διπλασιάζοντας όλες τις τιμές. Αυτό σημαίνει ότι μόλις υπολογίσουμε το “Νομισματικό” (μη προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό) ΑΕΠ παραπάνω, πρέπει να το μεταφράσουμε σε “Πραγματικό” (προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό) ΑΕΠ για να το χρησιμοποιήσουμε για έρευνα.
Πραγματικό ΑΕΠ = Νομισματικό ΑΕΠ x (1 – Πληθωρισμός)
ΑΕΠ ανά Κεφαλή
Οι οικονομολόγοι συνήθως θέλουν να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα – αντί να υπολογίζουν απλά το μέγεθος της οικονομίας, πραγματικά θέλουμε να ξέρουμε πόσο παράγεται ανά εργαζόμενο. Αυτό ονομάζεται “ΑΕΠ ανά Κεφαλή” – μας επιτρέπει να δούμε πόσο περισσότερο ή λιγότερο παράγει κάθε χώρα σε σύγκριση με μια άλλη.
Για παράδειγμα, αν κοιτάξετε το ΑΕΠ της Κίνας σε σύγκριση με την Ελβετία, φαίνεται ότι η Κίνα είναι πολύ πλουσιότερη:
Ωστόσο, αν το προσαρμόσουμε για να δούμε την παραγωγή ανά εργαζόμενο, δείχνει μια πολύ διαφορετική ιστορία:
Η κυβερνητική πολιτική συνήθως δεν επικεντρώνεται στην αύξηση του συνολικού ΑΕΠ, αλλά στην αύξηση του ΑΕΠ ανά Κεφαλή.
Τι Προκαλεί την Αύξηση του ΑΕΠ;
Το ΑΕΠ αυξάνεται όταν η παραγωγή αυξάνεται. Όταν κοιτάμε πόσο θα μπορούσε να παράγει μια χώρα σε μια δεδομένη χρονιά, αν οι πόροι της χρησιμοποιούνταν στο μέγιστο, θα εξετάσουμε:
- Ο συνολικός πληθυσμός (Ποσότητα Εργαζομένων) – πόσοι εργαζόμενοι είναι διαθέσιμοι;
- Το επίπεδο δεξιοτήτων του πληθυσμού (Ποιότητα Εργαζομένων) – πόσο καλά είναι εκπαιδευμένοι οι εργαζόμενοι; Υπάρχουν πολλοί απόφοιτοι πανεπιστημίου και ειδικευμένοι τεχνίτες, ή κυρίως αγρότες που εργάζονται με το χέρι;
- Ποσότητα διαθέσιμου κεφαλαίου – πόσες εργοστάσια, μηχανές και εργαλεία είναι διαθέσιμα; Ένας μεγάλος πληθυσμός δεν βοηθά αν δεν μπορούν να τους δοθούν τα εργαλεία για να κάνουν πολύτιμη εργασία!
- Ποιότητα διαθέσιμου κεφαλαίου – πόσο καλά είναι οι μηχανές και τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα; Είναι σχετικά νέα και λειτουργικά, ή είναι παλιά και ξεπερασμένα;
- Ποσότητα φυσικών πόρων – πόσο μεγάλη είναι η χώρα; Υπάρχει άφθονο γεωργικό έδαφος και μέρη για να εξορυχθούν πολύτιμα ορυκτά;
- Ποιότητα φυσικών πόρων – πόσο εύκολο είναι να αποκτήσουμε αυτούς τους φυσικούς πόρους; Για παράδειγμα, ένα πεδίο πετρελαίου κοντά σε μια μεγάλη πόλη στο Τέξας είναι πολύ πιο εύκολο να τρυπηθεί και να εκμεταλλευτεί από ένα πεδίο πετρελαίου στη μέση της Αλάσκας
- Επίπεδο Τεχνολογίας – πόση έρευνα και ανάπτυξη γίνεται; Πόσο πιθανό είναι ότι ακόμα καλύτερα εργαλεία και μηχανές θα παραχθούν την επόμενη χρονιά, και πόσο γρήγορα μπορούν να παραχθούν;
- Νομικές και Πολιτιστικές Ιδρύσεις – πόσο σημαντική είναι η οικονομική ανάπτυξη για τη χώρα; Δίνει η κυβέρνηση τη δυνατότητα σε νέες επιχειρήσεις να ξεκινούν εύκολα, ή υπάρχει πολύ γραφειοκρατία;
Δεν υπάρχει πολλά που μπορεί να κάνει μια χώρα για τον συνολικό πληθυσμό της ή τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους, αλλά οι κυβερνήσεις επικεντρώνονται στη βελτίωση των υπολοίπων παραγόντων αυτών για να προσπαθήσουν να βελτιώσουν την οικονομική ανάπτυξη.
Επιπτώσεις Leapfrog
Χάρη στο διεθνές εμπόριο, το ΑΕΠ τείνει να αυξάνεται πολύ πιο γρήγορα σε χώρες με χαμηλότερο ΑΕΠ ανά κεφαλή. Αυτό οφείλεται σε κάτι που ονομάζεται “Επίδραση Leapfrog”.
Σκεφτείτε το έτσι: Η Αγγλία ξόδεψε πάνω από εκατό χρόνια και την ισοδύναμη δισεκατομμυρίων δολαρίων για να κατασκευάσει σιδηροδρόμους σε όλη τη χώρα τους για να επιταχύνει το εμπόριο. Κάθε χρόνο, οι εταιρείες ξόδευαν εκατομμύρια για να κάνουν μικρές βελτιώσεις στην τεχνολογία των σιδηροδρομικών μηχανών. Αυτό βελτίωσε σταδιακά την τεχνολογία τους, την ποσότητα και την ποιότητα των κεφαλαιουχικών αγαθών.
Σε αντίθεση, η Κίνα έχει επεκτείνει γρήγορα το σιδηροδρομικό της δίκτυο από τη δεκαετία του 1950. Αυτό σημαίνει ότι όταν άρχισαν να χτίζουν τα σιδηροδρομικά τους δίκτυα, μπορούσαν απλώς να αγοράσουν τα πιο νέα, τα πιο σύγχρονα τρένα από την Αγγλία, “πηδώντας” εκατό χρόνια έρευνας και ανάπτυξης για να αποκτήσουν τα ίδια κεφαλαιακά αγαθά και επίπεδο τεχνολογίας.
Αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο για τη χώρα με το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Στην περίπτωση της Κίνας, η κυβέρνηση επέβαλε σε όλα τα νοικοκυριά να κάνουν τεράστιες περικοπές στην κατανάλωσή τους προκειμένου να κατευθύνουν όλη την υπάρχουσα οικονομική τους παραγωγή προς επενδύσεις για να αγοράσουν τις νέες μηχανές. Δεδομένου ότι οι εργάτες ήταν φτωχοί από την αρχή, υπήρξαν πολλοί θάνατοι από πείνα. Για άλλες χώρες, συνήθως παίρνουν δάνεια από διεθνείς τράπεζες για να πληρώσουν τις νέες μηχανές. Αυτό είναι λιγότερο σκληρό για τους εργάτες άμεσα, αλλά σημαίνει ότι θα είναι φορτωμένοι με χρέος μέχρι να μπορέσουν να κερδίσουν αρκετά για να αποπληρώσουν τα δάνεια.
Σχεδόν όλες οι αναπτυσσόμενες χώρες αποδέχονται μερικούς από αυτούς τους κινδύνους και χρησιμοποιούν το φαινόμενο του “πηδήματος” για να αυξήσουν γρήγορα την τεχνολογία και το ΑΕΠ τους μαζί με αυτό.